PL EN
Unia Europejska
Unia Europejska
nieslyszacy
PL EN
Unia Europejska
Unia Europejska

Paterka

karta katalogowa kolekcji

Kolekcja

Paterka

Rzemiosło artystyczne
warsztat Jeana Baptisty Claude'a Odiota
Francja, Paryż
1809–1819
Srebro złocone, odlewane, kute, grawerowane
średnica 21,5 cm
Wil. 6161

Paterka, 1809-1819, Odiot, fot. W. Holnicki

ZAKUP DOFINANSOWANO ZE ŚRODKÓW MINISTRA KULTURY I DZIEDZICTWA NARODOWEGO

Dzięki otrzymanej dotacji w październiku 2013 r. zbiory wilanowskie wzbogaciły się o wyjątkowy przedmiot użytkowy – nakrycie stołu; element zastawy stołowej – paterkę. Jest ona częścią jednego z najwspanialszych zespołów francuskiego złotnictwa przełomu XVIII i XIX wieku w zbiorach polskich, należącego do wilanowskiej kolekcji. Zakupione naczynie, wykonane całkowicie ze srebra złoconego, ma trójboczną podstawę osadzoną na lwich łapach i trzech chimerach z dekoracyjnie podwiniętymi ogonami. Na ich łbach osadzona została półkolista czasza, opatrzona po bokach niewielkimi uchwytami. Czasza naczynia wyposażona została w ruchomą wkładkę, pod której dnem widnieje łączony herb Korczak i Engelhardt należący do małżonków Franciszka Ksawerego Branickiego i Aleksandry Engelhardt, właścicieli m.in. majątku rodowego w Białej Cerkwi. Dreszcz emocji wzbudza fakt, że obiekt ten wchodził zapewne w skład rozrzuconego dziś w świecie garnituru, zwanego w kręgach antykwariuszy i muzealników: serwisem Branickiej. Zakup był realizowany przez samą Aleksandrę już po śmierci małżonka, co potwierdzają zachowane rachunki, stąd utrwalona na rynku nazwa. Zdekompletowany obecnie zespół powstał w warsztacie paryskiego złotnika Jeana Baptisty Claude’a Odiota, niezwykle utalentowanego i przedsiębiorczego przedstawiciela rodu, kontynuatora rodzinnych tradycji złotniczych sięgających końca XVII w. W zbiorach firmy Odiot zachowany jest rysunek patery do przystawek autorstwa Moreau z ok. 1810 r.,  z trzema chimerami, których ogony podobnie potraktowane są jako woluty. Natomiast wśród naczyń z brązu srebrzonego, jakie Odiot ofiarował państwu (obecnie w Musée des Arts Décoratifs), jest naczynie z pokrywą o podstawie trójbocznej z takimiż, prawie identycznymi, trzema chimerami. Różnice w detalach są typowe i powszechne; Odiot, jak i inni, powtarzając posiadane modele, dokonywał drobnych redakcji oraz wykorzystywał elementy pełnoplastyczne w różnych wariantach.

Dzięki najwyższej jakości i precyzji wykonania oferowanych przedmiotów, pracowitości oraz talentowi mistrz, Odiot był dostawcą cesarza Napoleona I oraz dworów królewskich, książęcych i magnackich w całej Europie.

Serwis obiadowy, do którego najpewniej należała pozyskana paterka, zakupiony został etapami około 1819 roku. Do Wilanowa część serwisu Branickiej trafiła w roku 1892, kiedy to zgodnie z wolą ostatniej właścicielki Aleksandry Augustowej Potockiej majątek przejął wspominany wyżej Franciszek Ksawery. Obecnie pozostałe, pojedyncze elementy znajdują się w Rijksmuseum w Amsterdamie (13 sztuk), Muzeum Narodowym w Warszawie (2), Muzeum Narodowym w Poznaniu (2), Zamku w Łańcucie (2), Indianapolis Museum of Art (1). W ostatnich latach kolejne przedmioty oferowane były do sprzedaży przez domy aukcyjne Christie’s (cukiernica, naczynia na musztardę), J.B. Hawkins Antiques (waza), ale nie znane są ich dalsze losy.

W najbliższym czasie, natychmiast po niezbędnej konserwacji, paterka dołączy do eksponowanego we wnętrzach pałacu serwisu do kawy i herbaty autorstwa J.B.C. Odiota.

Joanna Paprocka-Gajek

Logo MKiDN

2013-11-04
patera_1

Patera

Do najcenniejszych wyrobów emalierskich w kolekcji wilanowskiej należy patera na nóżce z pokrywą, dekorowana emalią malarską en grisaille, ze złoceniami, na czarnym tle. We wnętrzu czary ukazane zostały symultanicznie dwa wydarzenia, stanowiące epilog miłosnej historii, łączącej księżniczkę Psyche i bożka Amora

Srebrna szkatułka z herbem Korczak.jpg

Zarys kariery Branickich herbu Gryf oraz Branickich herbu Korczak

Ród Branickich herbu Gryf wywodził się z Branic i Ruszczy w województwie krakowskim. W średniowieczu i u progu czasów nowożytnych …

studia_wilanowskie_logotyp.png

Zespół sreber francuskich w zbiorach wilanowskich

Studia Wilanowskie, 1982 r. T. VIII Cenny i okazały zespół sreber francuskich, stanowiący własność Muzeum w Wilanowie, liczy ponad 400 obiektów i od kilku lat jest przedmiotem wnikliwych badań...

Biuletyn Informacji Publicznej Biuletyn Informacji Publicznej

Muzeum w Internecie

Organizator

Partnerzy

Sponsorzy

Idea & Design
Copyright © Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Informujemy, iż w celu optymalizacji treści dostępnych na naszej stronie internetowej oraz dostosowania ich do Państwa indywidualnych potrzeb korzystamy z informacji zapisanych za pomocą plików cookies na urządzeniach końcowych Użytkowników. Pliki cookies mogą Państwo kontrolować za pomocą ustawień swojej przeglądarki internetowej. Dalsze korzystanie z naszej strony internetowej, bez zmiany ustawień przeglądarki internetowej oznacza, iż akceptują Państwo stosowanie plików cookies. Potwierdzam, że aktualne ustawienia mojej przeglądarki są zgodne z moimi preferencjami w zakresie stosowania plików cookies. Celem uzyskania pełnej wiedzy i komfortu w odniesieniu do używania przez nas plików cookies prosimy o zapoznanie się z naszą Polityką prywatności.

✓ Rozumiem