Bernardino Luini, Andrea del Sarto i zaginiony „Święty Jan Chrzciciel z barankiem” z kolekcji wilanowskiej
Około 1525 r. Bernardino Luini (ok. 1480-1532), jeden z najzdolniejszych uczniów Leonarda da Vinci (1452-1519) w Mediolanie, namalował w technice temperowo-olejnej na niewielkiej desce (28 x 25 cm) obraz przedstawiający małego Jezusa z barankiem[1], który obecnie znajduje się w zbiorach mediolańskiej Veneranda Biblioteca Ambrosiana[2].
W pierwszej połowie XIX w. (ok. 1830) Auguste Foucaud (1786-1860), francuski malarz, rysownik i grafik (uprawiał zarówno grafikę artystyczną, jak i reprodukcyjną) wykonał litografię według dzieła Bernardina Luiniego, wzorowanego na kompozycji Leonarda da Vinci, wielokrotnie powtarzanej, a także przekształcanej przez uczniów i naśladowców Mistrza w licznych wersjach. Na wystawie Leonardiana w kolekcjach polskich w Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie prezentujemy po raz pierwszy odbitkę litografii Foucauda na papierze maszynowym gładkim, podpisaną: Le Petit St. Jean, użyczoną na wystawę dzięki uprzejmości Muzeum Narodowego we Wrocławiu[3].
Litografia ze zbiorów Muzeum Narodowego we Wrocławiu przypomina o tym, że w kolekcji wilanowskiej, w grupie dzieł łączonych z kręgiem inspiracji twórczością Leonarda da Vinci, znajdował się uważany dzisiaj za zaginiony obraz małego formatu Święty Jan Chrzciciel z barankiem, w XIX w. przypisywany Florentyńczykowi zwanemu Andrea del Sarto (właśc. Andrea d’Agnolo di Francesco di Luca; 1486-1530)[4].
W 1923 r. obraz Andrei del Sarta Święty Jan Chrzciciel z barankiem pozyskało do swoich zbiorów Museo Nacional del Prado w Madrycie (1510, technika olejna, deska, 23 x 16 cm; nr inw. P000579)[5]. Dzieło eksponowane w końcu XIX w. w galerii w pałacu w Wilanowie mogło być kopią obrazu „madryckiego”, bądź nawet jego repliką.
[1] Na temat identyfikacji postaci zob. katalog wystawy: A. Woźniak-Wieczorek, ‘Leonardiana’ w kolekcjach dzieł sztuki polskich rodzin w XIX wieku, s. 107.
[2] https://www.ambrosiana.it/en/opere/the-infant-jesus-with-a-lamb/ (dostęp: 17.05.2020).
[3] Zob. katalog wystawy, nota kat. aut. Izabeli Żak (Muzeum Narodowe we Wrocławiu), poz. 27, s. 196-197.
[4] Więcej na ten temat zob. tekst w katalogu wystawy: A. Woźniak-Wieczorek, ‘Leonardiana’ w kolekcjach dzieł sztuki polskich rodzin w XIX wieku, s. 107-109.
[5] https://www.museodelprado.es/en/the-collection/art-work/saint-john-the-baptist-with-the-lamb/aa6ae477-b6ca-4e9d-9f4e-577d288041c6 (dostęp: 17.05.2020).
Polecane
Zaginione leonardiana z kolekcji wilanowskiej. Część I: „Święta Maria Magdalena” i „Madonna z Dzieciątkiem i świętym Janem” według Bernardina Luiniego (ok. 1480-1532)
Portret Artemizji z kolekcji hrabiego Franciszka Potockiego (1788-1853), prawdopodobnie kopia obrazu Maria Magdalena Giampietrina (właśc. Giovanni Pedrini lub Giovanni Pietro …
Portrety Joanny Aragońskiej a wilanowski „Salvator Mundi”
Prezentowany na wystawie Leonardiana w kolekcjach polskich obraz Zbawca Świata (Salvator Mundi; nr inw. Wil.1016) był dawniej kojarzony poprzez formalne …
„Modestia et Vanitas” Giovanniego Volpato wg Bernardina Luiniego
Przedstawienie znane pod różnymi tytułami: „Skromność i Próżność” (łac. Modestia et Vanitas), „Święta Marta i święta Maria Magdalena”, „Nawrócenie świętej …
„Madonna z Dzieciątkiem” Bernardina Luiniego
Obraz „Madonna z Dzieciątkiem” przypisywany Bernardinowi Luiniemu pochodzi z historycznej kolekcji księcia Konstantego Adama Czartoryskiego (1774–1860) z pałacu w Weinhaus …
Korespondencja Leonardiańskich wzorców. Z wystawy „Leonardiana w kolekcjach polskich” w Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Rycina Girolama Mantellego (przed 1785-1793?), przedstawiająca studium pochylonej kobiecej głowy (il.1), została wykonana według rysunku, który dawniej uchodził za dzieło …
„Święta Katarzyna Aleksandryjska” Friedricha Theodora Michaela Johna
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie przygotowało wystawę „Leonardiana w kolekcjach polskich”, która jest dostępna dla publiczności do 15 …
„Portret młodej kobiety z łańcuchem w kształcie skorpiona” Giovanniego Antonia Boltraffia – wyjątkowe leonardianum z kolekcji Potockich z Zatora i Jabłonny
W 1952 r. w „Biuletynie Historii Sztuki” ukazał się artykuł Jana Białostockiego (1921-1988) na temat Warszawskich „Leonardianów”[1], nawiązujący do wystawy …
Zaginione leonardiana z kolekcji wilanowskiej. Część II: „Głowy apostołów z Ostatniej Wieczerzy” Leonarda da Vinci
Wśród obiektów zaginionych po II wojnie światowej ze zbiorów wilanowskich znajdują się rysunki (kartony) Głów apostołów z Ostatniej Wieczerzy Leonarda …
„Wizerunki zniekształcone” Francesca Melziego i Václava Hollara według Leonarda da Vinci
W 1650 r. Wenceslaus Hollar (w innym brzmieniu: Václav Hollar; 1607-1677), rytownik czeskiego pochodzenia (urodził się w Pradze), opublikował odwzorowanie …
Wystawa „leonardowska” w Muzeum Narodowym w Warszawie w 1952 r. (przypomnienie)
Minęło prawie sześćdziesiąt osiem lat od otwarcia wystawy leonardowskiej w Muzeum Narodowym w Warszawie (tytuł: „Leonardo da Vinci”; czerwiec-lipiec 1952 …
Co łączy „Świętą Marię Magdalenę Giampietrina”, „Chrystusa wśród doktorów” Bernardina Luiniego i „Portret Artemizji” z kolekcji hrabiego Franciszka Potockiego?
W 2010 r. dom aukcyjny Christie’s w Nowym Yorku wystawił na sprzedaż obraz olejny na desce Maria Magdalena przypisywany Giampietrinowi …
„Dzieciątko błogosławiące" z kręgu Lorenza di Credi (ok. 1500)
Worcester Art Museum (Worcester, USA) posiada w swoich zbiorach obraz zatytułowany Cud Świętego Donata z Arezzo (technika olejna, deska; Theodore T. and Mary G. Ellis Collection, 1940.29 )[1], przypisywany Leonardo da Vinci i Lorenzo di Credi (właśc. Lorenzo d’Andrea d’Oderigo; ok. 1456/58/60-1536/37?), który kształcił się w tej samej, co Mistrz, pracowni Andrei del Verrocchia (właśc. Andrea di Michele di Francesco Cione; 1435-1488).
„Chrystus wśród doktorów” Bernardina Luiniego (?)
Na wystawie Leonardiana w kolekcjach polskich w Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie prezentujemy zagadkowy i wyjątkowy w polskich …
